Keuzeopdracht literatuur
Wat zijn opvallende verschillen en overeenkomsten tussen het boek en de film Max Havelaar?
Dit verslag bestaat uit een vergelijking tussen het boek Max
Havelaar en de verfilming ervan. Als eerste heb ik het boek gelezen en daarna
heb ik de film (van maarliefst 170 minuten) uit 1976 gekeken. Ik vond het een
erg leerzame opdracht, omdat door het kijken van de film mij veel meer van het
verhaal duidelijk werd en ik me meer in het verhaal kon inleven.
Als ik als eerste kijk naar de betrouwbaarheid van de verfilming,
vind ik dat de makers van de film goed hebben gekeken naar de boodschap van het
boek. Het gaat er in het boek om dat mensen moeten weten dat de bewoners van Nederlands-Indië
heel slecht behandeld werden. Deze boodschap zit ook zeker in de film verwerkt:
de makers hebben zelfs naar mijn mening wat extra nadruk gelegd op het verhaal
over Saïdjah en Adinda om nog meer nadruk te kunnen leggen op de verschrikkingen
in Indië. Natuurlijk zijn er ook wel verschillen tussen het boek. Zo komt al
vrij snel het verhaal van Saïdjah en Adinda naar voren in de film, terwijl je
dat verhaal in het boek pas veel later kunt lezen. Ook wordt het verhaal in het
boek alleen verteld door Stern en Droogstoppel, in de film is dat wel anders.
In het boek komt duidelijk naar voren dat Max Havelaar een
echt romantisch personage is: Havelaar is erg gevoelig (hij is betrokken bij
het lot van de Javanen), lijdt ook wel een beetje aan Weltschmerz, dat wil
zeggen dat hij erg bedroefd is over de wereld om zich heen (in dit geval gaat
het over Indië) en streeft naar een ideale wereld. De vraag is dan natuurlijk:
wordt Max Havelaar in de film ook als romantisch neergezet? Ja, ik vind van
wel. In de film wordt namelijk goed duidelijk hoe Max Havelaar zich verzet
tegen de onderdrukking van de Javanen en
zijn idealen worden ook meermaals uitgesproken.
Dan nu Droogstoppel: deze man wordt in het boek neergezet
als een gemeen persoon, omdat hij vaak negatief spreekt over Sjaalman (oftewel Max Havelaar) en over de schrijfkunsten van Stern (in het boek onderbreekt
Droogstoppel het verhaal van Stern meermaals). In de film wordt Droogstoppel
meer op de achtergrond gehouden en is hij maar heel weinig te zien; en als hij
eens te zien is, doet hij aardiger dan in het boek. In de film is hij vooral achterdochtig, niet echt gemeen.
Wat ik ook zeker over de film wil zeggen, is dat ik de film een
goede geëngageerde film vind. Doordat de gebeurtenissen zo levendig en helder
worden gespeeld kun je je helemaal inleven in het verhaal en raak je betrokken
bij de toenmalige problemen in de maatschappij.
Als ik tot slot alles met elkaar afweeg, kom ik tot de
conclusie dat de film mijn voorkeur heeft boven het boek. Het boek vond ik erg
langdradig en het duurde erg lang voordat ik de strekking van het verhaal
doorhad. Bij het kijken van de film zat ik echter al snel in het verhaal en kon
ik me veel beter inleven in de gebeurtenissen (onder andere doordat het taalgebruik
hierbij veel makkelijker was).